ĐỘNG KINH (EPILEPSY)- CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
Động kinh là một bệnh lý của não, gây ra những cơn co giật lặp đi lặp lại. Với nhiều phụ huynh, việc chứng kiến con mình lên cơn co giật là một trải nghiệm rất lo lắng và đầy thắc mắc. Bài viết này giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về cách chẩn đoán, điều trị và chăm sóc trẻ bị động kinh.
1. Làm thế nào để chẩn đoán động kinh?
Bác sĩ sẽ dựa vào mô tả cơn co giật và khám thần kinh của trẻ. Một số xét nghiệm thường được chỉ định:
Điện não đồ (EEG): ghi lại hoạt động điện của não, giúp nhận biết các sóng bất thường.
Chụp MRI hoặc CT: tìm u, tổn thương hay bất thường trong não.
Xét nghiệm máu, xét nghiệm di truyền: phát hiện bệnh lý kèm theo hoặc nguyên nhân di truyền.
Đánh giá tâm lý – thần kinh: kiểm tra trí nhớ, ngôn ngữ, hành vi, hỗ trợ lập kế hoạch điều trị.
Mục tiêu là xác định loại cơn và vị trí bắt đầu cơn trong não để chọn cách điều trị phù hợp nhất
2. Các phương pháp điều trị hiện nay
Hầu hết trẻ bị động kinh có thể kiểm soát tốt bằng thuốc. Tuy nhiên, trong một số trường hợp cần kết hợp nhiều biện pháp khác:
Thuốc chống co giật: uống hằng ngày, giúp giảm hoặc cắt hẳn cơn. Cha mẹ cần cho trẻ uống đúng liều, đúng giờ, không tự ý ngừng thuốc.
Phẫu thuật: áp dụng khi thuốc không hiệu quả và vùng não gây co giật có thể được loại bỏ an toàn.
Thiết bị hỗ trợ: như máy kích thích dây thần kinh vagus hoặc máy kích thích não sâu.
Chế độ ăn ketogenic: nhiều chất béo, ít tinh bột, có thể làm giảm cơn ở một số trẻ. Chế độ này cần được theo dõi bởi bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng.
Ngoài ra, các nghiên cứu mới về kích thích não và các phương pháp ít xâm lấn đang được phát triển.
3. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ lên cơn?
Khi cơn co giật xảy ra, cha mẹ bình tĩnh và thực hiện:
Đặt trẻ nằm nghiêng sang một bên để tránh sặc.
Nới lỏng quần áo quanh cổ, đặt vật mềm dưới đầu.
Dọn bớt vật nguy hiểm xung quanh.
Không cố giữ chặt trẻ và không cho bất kỳ vật gì vào miệng trẻ.
Ghi lại thời gian và diễn biến cơn để báo cho bác sĩ.
Nếu cơn kéo dài hơn 5 phút, trẻ bị chấn thương, sốt cao, hoặc có cơn liên tiếp → gọi cấp cứu ngay
4. Chăm sóc trẻ trong cuộc sống hằng ngày
Tuân thủ điều trị: cho trẻ uống thuốc đều đặn, tái khám đúng hẹn.
Ngủ đủ giấc: thiếu ngủ dễ làm co giật tái phát.
Ăn uống lành mạnh, đủ nước, vận động phù hợp.
Đeo vòng hoặc thẻ y tế: để người khác biết cách xử trí khi trẻ lên cơn.
Thông báo cho thầy cô, người chăm sóc: để họ hiểu và hỗ trợ đúng lúc.
Hỗ trợ tâm lý: động viên, giúp trẻ tự tin, tránh mặc cảm
5. Khi nào cần đưa trẻ đi khám lại ngay?
Cơn co giật mới xuất hiện hoặc thay đổi tính chất.
Trẻ có tác dụng phụ nặng do thuốc (phát ban, vàng da, thay đổi hành vi).
Cơn kéo dài, liên tiếp, hoặc có chấn thương trong cơn
Thông điệp cho cha mẹ
Động kinh không có nghĩa là con bạn không thể có một cuộc sống bình thường. Với sự phối hợp giữa bác sĩ, gia đình và nhà trường, hầu hết trẻ có thể kiểm soát tốt bệnh và phát triển như các bạn cùng trang lứa. Điều quan trọng là cha mẹ cần hiểu biết, kiên nhẫn và đồng hành cùng con trong hành trình điều trị.
